สำหรับคนไม่มีเวลาอ่าน
- เหล็กเบา เหล็กไม่เต็ม หรือ เหล็กโรงเล็ก ซึ่งก็คือเหล็กแบบเดียวกันที่เขาใช้เรียกกันสำหรับเหล็กเส้น หรือ เหล็กรูปพรรณ ที่ผลิตไม่ได้ตรงตามมาตรฐานของสำนักงานมาตรฐานผลิตอุสาหกรรม (สมอ.) ซึ่งมีความผิดทางกฏหมาย
- เหล็กเต็ม หรือเหล็กโรงใหญ่ ก็คือ เหล็กเส้นหรือเหล็กรูปพรรณที่มีคุณภาพสูง มีกรรมวิธีการผลิตที่ผ่านการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งได้น้ำหนักและขนาดตามมาตรฐานของสำนักงานมาตรฐานอุตสหกรรม (สมอ.) กำหนดไว้
- วิธีการตรวจสอบว่าเป็นเหล็กเต็มหรือไม่ มีวิธีง่าย ๆ 2 วิธีมาแนะนำ
1. การสังเกตเบื้องต้นด้วยตาเปล่า : ทำการตรวจสอบโดยการสังเกตขนาดหน้าตัดหรือเส้นผ่านศูนยก์กลางของเหล็กรูปพรรณ ซึ่งต้องเท่ากันตลอดทั้งท่อน สภาพดีไม่มีตำหนิ และ มีเอกสารรองรับ
2. การชั่งน้ำหนัก : ทำการตรวจสอบด้วยการตัดเหล็กที่ความยาว 1 เมตร แล้วนำมาเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานน้ำหนักเหล็กที่ทางมาตรฐานอุตสหกรรมการผลิต (มอก.) ระบุไว้
————————————————————————————————————————————————————-
ในปัจจุบันมีผู้ผลิตและจัดจำหน่ายเหล็กเส้น จำนวนมาก ซึ่งเหล็กเส้นนั้นก็มีคุณภาพหลายเกรด ตามชั้นคุณภาพที่ทุกคนอาจจะคุ้นหูคุ้นตากัน นั่นก็คือ SD30 SD40 SD50 แล้ว พี่ ๆ เคยสงสัยกันไหมว่า ไอคำว่า “เหล็กเบา” หรือ “เหล็กเต็ม” นี่ สรุปมันยังไงกันนะ จะรู้ได้ยังไงว่าเป็นเหล็กเบาหรือเหล็กเต็ม วันนี้เราจะมาอธิบายให้พี่ๆ ได้หายข้องใจกันจ้า เริ่มกันเลย
เหล็กเบา คืออะไร??
เหล็กเบา เหล็กไม่เต็ม หรือเหล็กโรงเล็ก ซึ่งก็คือเหล็กแบบเดียวกันที่เขาใช้เรียกกันสำหรับเหล็กเส้น หรือเหล็กรูปพรรณ ที่ผลิตไม่ได้ตรงตามมาตรฐานของสำนักงานมาตรฐานผลิตอุสาหกรรม (สมอ.) เช่น คุณสมบัติต่ำกว่ามาตรฐาน มอก. ทำให้เหล็กมีน้ำหนักที่เบา ใช้วัตถุดิบที่ไม่ได้มาตรฐานในการผลิต เป็นต้น โดยบางคนอาจจะเรียกว่า ”เหล็กเถื่อน” สังเกตได้จากข่าวประกาศจับเหล็กต่างๆ ชอบใช้คำนี้อยู่บ่อยๆ นอกจากใช้วัตถุดิบในผลิตที่ไม่ผ่านแล้ว ยังมีเรื่องของการนำเศษเหล็กที่ถูกนำไปใช้งานแล้ว มารีดซ้ำ ทำให้ประสิทธิภาพการใช้งานของเหล็กลดต่ำลงมาก โดยเฉพาะแรงอัดและแรงดึง
** ยกตัวอย่างเช่น เหล็กเส้นกลม RB9 ยาว 10 เมตร น้ำหนักตามมาตรฐานจะต้องได้อยู่ที่ 4.99 กก./เส้น แต่จะมีบางรุ่นที่มีน้ำหนักเพียง 3.6-3.8 กก. หรือ เหล็กเส้นข้ออ้อย DB12 ยาว 10 เมตร น้ำหนักตามมาตรฐานจะต้องได้อยู่ที่ 8.88 กก./เส้น แต่จะมีบางรุ่นที่น้ำหนักเพียง 7.8-8.0 กก./เส้น ซึ่งเหล็กพวกนี้แหละจ่ะที่เรียกว่า เหล็กเบา หรือ เหล็กเถื่อน ^0^
โดยปกติแล้วในการสร้างบ้าน ตึกอาคาร ที่ได้มาตรฐาน ผู้รับเหมาจะเลือกใช้เหล็กที่ได้มาตรฐานจากโรงใหญ่ โดยเฉพาะหน่วยงานราชการ แต่ก็มีผู้รับเหมาบางกลุ่มที่นำ เหล็กเส้นหรือเหล็กรูปพรรณที่ไม่ได้มาตรฐาน เพื่อต้องการที่จะลดต้นทุนการก่อสร้างโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้ใช้งาน หรือผู้พักอาศัย โดยให้เหตุผลว่า
“ใช้ได้เหมือนกัน” ซึ่งสิ่งที่ไม่ดีไม่งามเลยนะจ๊ะ เพราะอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงสูงมากที่สิ่งก่อสร้างจะพังทลายลงมาได้ และที่สำคัญเหล็กเบาเป็นเหล็กที่ผิดกฏหมายนาจาา
แล้วเหล็กเต็มหละ ดูยังไง??
เคยได้ยินกันไหมกับประโยคที่ว่า “เวลาจะสร้างบ้าน ให้เลือกเหล็กเต็ม” ซึ่งได้แก่ สมบัติทางกล ส่วนประกอบทางเคมี เกณฑ์ความคลาดเคลื่อน ขนาด คุณภาพ ชิ้นส่วนตัวอย่าง ฉลากและเครื่องหมายรับรอง รวมถึงการหลักฐานการทดสอบคุณภาพด้วยวิธีต่างๆ ที่ได้อนุมัติจากวิศวกรรมเฉพาะทาง
วิธีการตรวจสอบว่าที่ได้เป็นเหล็กเต็มหรือไม่?
ตรวจสอบเบื้องต้นด้วยตาเปล่า
ทำการตรวจสอบโดยการสังเกตขนาดหน้าตัดหรือเส้นผ่านศูนยก์กลางของเหล็ก ซึ่งต้องเท่ากันตลอดทั้งท่อน หน้าตัดไม่บิดเบี้ยว ผิวเรียบ และไม่มีคลื่นหรือรูตำหนิ นอกจากนี้ ยังสังเกตได้จากตรายี่ห้อ สัญลักษณ์ มอก. บนตัวเหล็ก หรือเอกสารรับรองที่แนบมาพร้อมกับการขนส่ง
ตรวจสอบโดยการชั่งน้ำหนัก
ทำการตรวจสอบด้วยการตัดเหล็กที่ความยาว 1 เมตร แล้วนำมาเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานน้ำหนักเหล็กที่ทางมาตรฐานอุตสหกรรมการผลิต (มอก.) ระบุไว้
ตัวอย่างน้ำหนักเหล็กเส้น ชั้นคุณภาพ SR24,SD40 ที่ได้มาตรฐาน มอก.
| เหล็กเส้นกลม SR24 | เหล็กข้ออ้อย SD40 | ||
| รายการ | น้ำหนักมาตรฐาน กก./เมตร |
รายการ | น้ำหนักมาตรฐาน กก./เมตร |
| RB6 | 0.222 | DB12 | 0.888 |
| RB9 | 0.499 | DB16 | 1.578 |
| RB12 | 0.888 | DB20 | 2.466 |
| RB15 | 1.387 | DB25 | 3.853 |
| RB19 | 2.226 | DB28 | 4.834 |
| RB25 | 3.853 | DB32 | 6.313 |
ที่มา มอก. 24–2548, มอก. 20-2543